Johan Jacobs: van groom tot wereldklasse parcoursbouwer
Als er iemand is die het klappen van de zweep kent in de mensport, is het Johan Jacobs wel. Al meer dan dertig jaar is hij actief in de wereld van het mennen – begonnen als groom, uitgegroeid tot internationaal parcoursbouwer van formaat. Voor het WK Tweespannen in Beekbergen 2025 ontwierp hij het marathon- en vaardigheidsparcours. Een taak waarin ervaring, visie én gevoel samenkomen.
Een passie die begon op het achterspan
Jacobs’ liefde voor de mensport ontstond onverwachts. “Via mijn broer kwam ik in contact met iemand die aangespannen reed. Hij zei: ‘kom eens kijken.’ Diezelfde dag had iemand een groom nodig. Voor ik het wist stond ik achterop de wagen.” Dat eerste ritje in Eersel leidde naar een carrière als groom, waarin hij jarenlang actief was. Zijn interesse in het vak groeide, en via mentrainer Fred Kevenaar werd zijn talent voor parcoursbouw ontdekt. “Fred zei: ‘Jij moet parcoursbouwer worden, dat is echt iets voor jou.’ En zo is het begonnen.” Wat hem zo aantrekt in het parcoursbouwen? “De uitdaging voor de menners. Ik wil iets maken dat technisch én paardvriendelijk is. Niet alleen spannend om te rijden, maar ook eerlijk en mooi om te zien.”
Puntentelling
Het WK Tweespannen kent drie onderdelen: de dressuur, de marathon en de afsluitende vaardigheid. Alles wordt omgerekend naar strafpunten en de winst is dus voor degene die met zijn span over alle onderdelen de minste punten heeft. In de marathon leggen de paarden een parcours af van acht hindernissen. Binnen de hindernissen zelf tellen vooral de rijlijnen en het tempo; daar telt iedere seconde. In de vaardigheid – een parcours tussen kegels met daarop balletjes – komt daar nog een extra element bij: een afgeworpen balletje betekent strafpunten. De ideale balans tussen foutloos rijden en binnen de toegestane tijd blijven is cruciaal. “Je wil dat het spannend blijft tot het einde,” zegt Jacobs. “Het mooiste is als slechts vijf à tien procent van de deelnemers echt foutloos weet te rijden – dat het een eerlijk parcours is dat toch ook technisch uitdagend genoeg is.”
Ontwerpen voor het allerhoogste niveau
Beekbergen is geen onbekend terrein voor Jacobs. Hij stond hier ooit als groom, nu staat hij er als hoofdparcoursbouwer voor een wereldkampioenschap. “Het is een toplocatie,” zegt hij enthousiast. “De omgeving is prachtig, het team is geweldig, en de samenwerking met de familie Van Tergouw en de vrijwilligers is fantastisch. Iedereen heeft hetzelfde doel: een prachtig WK neerzetten.” Voor het ontwerp van het marathonparcours koos Jacobs bewust voor balans. “Zoals gezegd wil ik het spannend maken, maar ook eerlijk. Op de zandpiste op het hoofdterrein staan twee hindernissen – de eerste en de laatste van het parcours – die niet te technisch zijn, zodat menners er goed kunnen beginnen én eindigen. We gebruiken vier vaste hindernissent, drie mobiele en een semi-vaste met mobiele elementen. Ik ben trots op alle hindernissen. Ze vormen een mooi geheel: van een vernieuwde waterbak tot een haast parkachtige boshindernis.”
Ook in de vaardigheid is de balans tussen rijplezier en technische uitdaging essentieel. “Ik wil dat deelnemers moeten schakelen. Er moeten vloeiende lijnen in zitten waar ze tempo kunnen maken, maar ook momenten waarin voorzichtigheid en precisie in het sturen geboden is.”
De kunst van het bouwen
Een goede hindernis ontwerpen is een vak apart. “Het moet veilig zijn, zonder scherpe randen, met vloeiende lijnen. En het moet degelijk zijn – de hindernissen moeten zeker vijf tot zeven jaar mee kunnen. Bij een WK denk je meteen na over de poortjes. Je bedenkt vooraf hoe de lijnen moeten lopen en ook zijn enkele marathonhindernissen voorzien van een balletje, dat valt wanneer de hindernis wordt geraakt – en dus extra strafpunten kan opleveren.” Het parcours moet uitdagend zijn voor de professionals, maar ook toegankelijk voor de grote groep amateurs. “Slechts 10% van de deelnemers zijn de absolute profs, daar zit de uiteindelijke winnaar tussen. De rest moet het parcours ook veilig kunnen afleggen. Daar bouw ik voor.”
Voor paarden, menners én publiek
Wat hoopt Jacobs dat de menners ervaren als ze zijn parcours rijden? “Een topdag. Voor de menners, het publiek – maar vooral voor de paarden. Die doen het uiteindelijk allemaal voor ons, dus het moet vooral voor hen kloppen: veilig, duidelijk en motiverend.”
Dat dierenwelzijn voorop staat, blijkt ook uit zijn samenwerking met Event Director Mieke van Tergouw. “Op nummer één staat dat het parcours eerlijk is voor de paarden. We willen dat ze blij en voorwaarts blijven, met de oren erop, zodat menner én paard er plezier aan beleven.”
Een WK vol sport, sfeer en samenwerking
Met een grote glimlach kijkt Johan Jacobs vooruit naar het wereldkampioenschap, dat van 20 t/m 24 augustus plaatsvindt in Beekbergen. “Het is een feest om hier te mogen bouwen. De sfeer, de locatie, het team – alles klopt. Ik hoop dat er heel veel publiek naar Beekbergen komt want het wordt fantastisch: prachtige sport en een geweldig programma eromheen met muziek en shows. Het hele team is keihard aan het werk om er een groot feest van te maken. Voor mij ligt de focus vooral op het bouwen van de laatste hindernissen. En als het straks allemaal samenkomt in een mooi, eerlijk en uitdagend parcours, dan proosten we achteraf op een fantastische marathon. Want dat is waar we het voor doen: mooie sport voor iedereen.”